Dünyanın En Büyük Depremleri

26.09.2019 tarihinde İstanbul’da yaşadığımız 5.8 ölçeğindeki deprem bize tekrar bir deprem ülkesi olduğumuz gerçeğini hatırlattı. Ancak yaşadığımız bu depremin önümüzdeki 20 yıl içinde olması beklenen büyük depremin tetikleyicisi mi yoksa bağımsız mı olduğu helen bilinmiyor. Herkes deprem çantasını tekrar hazırlama ve kontrol etmek gereği hissetti.

Bir diğer yandan dünyada yaşanan çok büyük depremler de merak ediliyor. Aradan geçen yıllarda teknolojinin gelişmesi, insanların bilinçlenmesi ve yapıların daha güçlenmesi ile can kaybının çok daha azaldığı görülmekle birlikte deprem sonrası oluşan tsunami dalgaları ise halen depremden daha tehlikeli. 1900’lü yıllardan bu yana dünyada yaşanan en büyük depremler ve yarattığı hasarı hatırlayalım.

28 Eylül 2018 – Endonezya – 7.5

Endonezya’da Sulawesi Adası’ndaki Palu Körfezi’nde meydana gelen 7,5 büyüklüğündeki deprem ve ardından oluşan tsunami Donggala, Palu ve Sigi bölgelerini etkiledi, 4 bin 340 kişi hayatını kaybetti.

12 Kasım 2017 – Süleymaniye – 7.3

Irak-İran sınırında, merkez üssü Süleymaniye ve Halepçe şehirleri yakınında bir bölgede 7.3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. İran ve Irak’ta en az 335 kişi yaşamını yitirdi, 4 bine yakın kişi de yaralandı.

7 Eylül 2017 – Meksika – 7.1

Meksika’daki 7.1 büyüklüğündeki deprem, ülkede son 100 yılda görülen en büyük depremdi, ancak merkez üssü karadan uzaktaydı. Bu deprem sonucu Meksika’nın güneyinde ve Guatemala’da 65 kişi yaşamını yitirdi.

17 Eylül’de meydana gelen deprem daha küçük olmasına karşın daha fazla can aldı. Derinliği 50 km olan depremin merkez üssünün başkent Meksiko’dan 120 km uzakta olduğunu açıklandı. 7.1 büyüklüğündeki deprem başkent Meksiko ve çevresinde 200’den fazla kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı.

16 Nisan 2016 – Ekvador – 7.8

Ekvador’un sahili 7.8 büyüklüğünde depremle sarsıldı ve deprem 650’den fazla can aldı. 16 bin kişi yaralandı, 7 bin bina çöktü.

Kuzeydeki kıyı kenti Muisne’de Cumartesi yerel saatle 18.58’de meydana gelen deprem büyük yıkıma yol açtı.

Ekvador sismik hareketliliğin yoğun olduğu “Pasifik Ateş Çemberi” adı verilen bir deprem kuşağında yer alıyor.

26 Ekim 2015 – Afganistan – 7.5

Merkez üssü Afganistan’ın kuzeydoğusu olan 7.5 büyüklüğündeki deprem sonucu 400 kişi yaşamını yitirdi. Ölenlerin çoğu Pakistan vatandaşıydı. Deprem Hindistan ve Tacikistan’da da hissedildi.

Depremde 7 bin 630 ev, 12 okul ve 17 cami de ya büyük hasar aldı ya da yıkıldı.

25 Nisan 2015 – Nepal – 7.8

25 Nisan 2015’te yerel saatle 11:56’da Nepal’de meydana gelen 7,8 veya 8.1 Mw büyüklüğünde bir deprem.

Nepal’de 1934’ten beri görülen en büyük deprem, 8 bin kişinin ölümüyle sonuçlandı, 19.000 kişi yaralandı, yüz binlerce kişiyi de evsiz kaldı. 7.8 büyüklüğündeki deprem nedeniyle, ülkenin bazı kesimlerinde dağlık köylerin yüzde 98’i yıkıldı.

İngiltere’de yayımlanan Independent gazetesine konuşan bir uzman, Nepal depreminin şiddetinin 2. Dünya Savaşı’nda Japonya’nın Hiroşima kentini yerle bir eden atom bombasının 20 katına eşit olduğunu söyledi.

25 Eylül 2013 – Pakistan – 7.7

7.7 büyüklüğündeki deprem, yerel saat 16:29’da Pakistan-Belucistan’ın Awaran Bölgesi’nde, Karaçi’nin 290 km kuzeyinde, meydana geldi. Pakistan’ın Batı Belucistan Eyaleti depremin merkez üssü Awaran İlçesi’ne yakındı, fakat Belucistan’ın diğer bölgeleri olan Turbat, Panjgur, Chaghai, Huzdar ve Gwadar da etkilendi. 

Köyleri dümdüz eden 7.7 büyüklüğündeki deprem nedeniyle 300’den fazla kişi öldü.

11 Mart 2011 – Japonya 9.1

Takvimler 11 Mart 2011 tarihini gösterdiğinde Japonya’nın Tōhoku bölgesinde 9,0 Mw büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Bu depremin bilançosu 15,828 ölü, 3760 kayıp ve 5942 yaralı olarak ortaya çıktı. Merkez üssü Tōhoku bölgesinin doğu kıyısında, yerin 24,4 km derinliğinde olan deprem; yerel saate göre 14:46’da gerçekleşti.

Japonya ile birlikte Pasifik Okyanusuna kıyısı bulunan ülkeleri sarsıntı ve tsunami ile etkileyen deprem, 1986’daki Chernobyl felaketinden bu yana görülen en büyük nükleer felakete de yol açtı.

27 Şubat 2010 – Arjantin – 8.8

Şili’nin Maule Bölgesi sahilinde yerel saat ile 03:34 Moment magnitüd ölçeğinde 8.8 genişliğinde ve yaklaşık üç dakika süren bir deprem meydana geldi.

Şili’nin Conception kentinde meydana gelen deprem 700 can aldı. Depremde en az 450 kişi hayatını kaybetti. Depremin, kenti 3 metre kaydırdığı iddia edilmişti. NASA uzmanlarından Richard Gross, yapılan hesaplamalara göre, Şili’de 700’den fazla insanın ölümüne ve geniş çaplı tsunami alarmına neden olan depremin etkisiyle Dünya’nın ekseninde 7.6 santimetre bir kayma gerçekleştiği tahmin edildi.. Bu deprem sonrası en büyüğü 6,9 olmak üzere 60 kadar artçı deprem meydana geldi.

12 Ocak 2010 – Haiti – 7.0

Haiti depremi, merkez üssü başkent Port-au-Prince’e 25 km uzaklığında, 7,0 Richter büyüklüğünde ve 21:53’de gerçekleşti. Haiti depremi yerin 13 km altında meydana geldi ve toplamda 200.000 kişi öldü 300.000 yaralandı.

Deprem sonrası 32 güçlü artçı sarsıntı yaşanırken, başkent büyük oranda yıkıldı. 

30 Eylül 2009 – Endonezya – 7.5

Endonezya’nın Sumatra adasında gerçekleşen 7.5 büyüklüğündeki depremde binden fazla kişi hayatını kaybetti.

6 Nisan 2009 – İtalya – 6.0

L’Aquila, İtalya: 300 kişi hayatını kaybetmişti. Başkent Roma’nın 140 kilometre doğusundaki Accumoli’de, sabaha karşı yerel saatle 03.36’da meydana gelen ve yaklaşık 20 saniye süren deprem 6,0 büyüklüğündeydi.

12 Mayıs 2008 – Çin – 7.8

Çin Halk Cumhuriyeti’nin Siçuan eyaletine bağlı Ngawa Tibet-Çiang Özerk İlinin Vençuan ilçesinde 12 Mayıs 2008 tarihinde yerel saatle 14:28’de meydana gelen 7,8 şiddetli depremdir. Çin sismik araştırmalar merkezi ve Amerikan kaynakları 7,8’i doğruladı.

Çin’in Şiçuan eyaletindeki tek bir bölgede meydana gelen deprem sonucu 87 bin kişi ya hayatını kaybetti ya da kayboldu. Deprem sonucu 370 bin kişi de yaralandı.

15 Ağustos 2007 – Peru – 8.0

Merkez üssü denizin altında olan 7.9 büyüklüğündeki deprem Peru’nun kıyı eyaleti Ica’da 519 kişinin ölümüne yol açtı.

17 Temmuz 2006 – Endonezya – 7.7

Endonezya’da açık denizde meydana gelen 7.7 büyüklüğündeki deprem, Cava Adası’nın güneybatı kıyılarında 200 kilometre boyunca tsunamiye yol açtı. 650’den fazla kişi hayatını kaybetti.

8 Ekim 2005 – Afganistan – 7.6

Pakistan’ın kuzeyini Keşmir bölgesini vuran 7.6 büyüklüğündeki deprem, 73 bin kişinin hayatına mâl oldu. Milyonlarca kişi de evsiz kaldı. Deprem sonucunda 86 binden fazla kişi ölmüş, 69 binden fazla kişi yaralanmıştır.

Pakistan’da meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki deprem Türkiye saati ile 7:50’de oldu ve 1dk 19sn sürdü. Ölü sayısı resmi kayıtlarda yaklaşık 75 bin kişi olarak belirtilmiştir. Ölenlerin 73.338’i Pakistan’da 1.400 kadarı da Hindistan’da bulunmaktadır.

Bu deprem tüm zamanların en ölümcül 18. depremi olarak kayıtlara geçti. Depremde 79,000 ölü 106,000+ yaralı

28 Mart 2005 – Endonezya – 8.7

Endonezya’nın Nias Adası’nda 8.7 büyüklüğünde olan depremin bilançosu bin 300 kişiydi.

Yaklaşık 3 dakika süren deprem halk arasında paniğe neden oldu.

26 Aralık 2004 – Hint Okyanusu – 9.2

Hint Okyanusu depremi ve tsunamisi, saat 00:58:53 UTC’de meydana gelmiş, merkezi Endonezya’nın Sumatra adasının batı kıyısı açıklarında olan depremdir.

9.2 büyüklüğünde meydana gelen deprem, Asya kıtasında dev dalgalara yol açtı. 230 bin ile tarihteki en fazla ölüme yol açan altıncı depremdir. ayrıca yakın tarihte ölçülmüş en büyük depremdir.

Endonezya, Sri Lanka, Hindistan, Tayland ve Maldivler depremden en çok etkilenen ülkelerdir.

26 Aralık 2003 – İran – 6.6

İran’ın güneydoğusunda yaşanan Bem depreminde 31 bin kişi yaşamını yitirdi. Bam kenti yerle bir oldu.

Kirman eyaletinin tarihi Bem kentinde yerel saatle 05:56’da meydana gelmiş,6.7 büyüklüğündeki depremde yerle bir oldu. Deprem 31 bin 884 kişinin ölümüne ve 18 bin kişinin yaralanmasına neden oldu. UNICEF depremde ölenlerin 10 bin kadarının çocuk olduğunu açıkladı.

26 Ocak 2001 – Hindistan 7.9

Hindistan’ın kuzeybatısındaki Gucarat eyaletinde 7.9 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremde 25 bin kişi hayatını kaybetti, bir milyondan fazla kişi evsiz kaldı.

Bhuj-Ahmadabad-Rajkot bölgesinde ve Gucarat’ın diğer yerlerinde en az 20.005 kişi öldü, 166.836 kişi yaralandı, yaklaşık 339.000 bina yıkıldı ve 783.000 kişi hasar gördü.

17 Ağustos 1999 – Gölcük – 7.4

1999 yılında 16 Ağustos’u 17 Ağustos’a bağlayan gece saat 03:01’de başladı ve 45 saniye sürdü. Meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki yer sarsıntısı, Türkiye tarihinin en büyük ikinci depremi olarak kayıtlara geçti.

Merkez üssü Gölcük olan deprem, Marmara Bölgesi’nin genelinde hissedildi.

Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın kırılmasıyla meydana gelen deprem, İstanbul, Bolu, Bursa, Eskişehir, Kocaeli, Sakarya ve Yalova’da can ve mal kaybına neden oldu.

Kocaeli-Gölcük merkezli depremde, 17 bin den fazla kişi hayatını kaybetti, daha da fazlası yaralandı.

21 Eylül 1999 – Tayvan – 7.6

Tayvan’ı vuran 7.6 büyüklüğündeki deprem ada ülkesindeki her kentte zarara yol açtı. Yerel saate göre 01:47’de merkez üssü başkent Taipei’nin 150 kilometre güneyindedir. Depremde 2500 kişinin öldüğü ve 10000’e yakın kişinin yaralandığı belirtilmiştir.  

21 Haziran 1990 – İran – 7.7

İran’ın kuzeybatısındaki Gilan ve Zencan eyaletlerinde Richter ölçeğine göre 7,7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. 37 bin kişi yaşamını yitirdi ve 100 binden fazla kişi yaralandı. Ülkede en çok can kaybına yol açan depremde, birkaç saniye içinde 27 kent ve 1871 köyü kapsayan 2100 kilometrekarelik alan yerle bir oldu.

7 Aralık 1988 – Ermenistan – 7.0

Spitak (Ermenistan, SSCB) 11:41’de gerçekleşen 7 büyüklüğündeki 30 saniye süren deprem Ermenistan’ın kuzey bölgesini yerle bir etmişti.

Deprem sonucu 25 bin kişi hayatını kaybetti, 19 bin kişi yaralandı, 530 bin kişi evini kaybetti.

19 Eylül 1985 – Meksika – 8.0

Meksika’nın başkenti Meksiko 8.0 büyüklüğünde bir depremle sarsıldı ve deprem nedeniyle 10 binden fazla kişi hayatını kaybetti.

Merkez üssü Pijijiapan kentinin 87 kilometre güneybatısı olan 8,0 büyüklüğündeki depremin 69,7 kilometre derinlikte olduğu kaydedildi.