Geri Dönüşüm

Günden güne çöplerimiz artmakta ve daha büyük sorun haline gelmektedir. Gün içinde çöpe atılan maddeleri düşünün. Pet şişeler, meyve ve sebze kabukları, metal kutu, poşetler, gıda artıkları, süt şişeleri, biten piller, bozulan oyuncaklar, kızartma yapılmış yağlar ve daha birçok şey… Peki atılan her şey çöp müdür? Aralarında yeniden kullanılması mümkün olanlar da var mıdır?

İnsanların günlük kullanımları sonucu işe yaramaz hâle gelen, kullanım süresi dolmuş maddelere atık denir. Meyve suyu, süt, su gibi içeceklerin şişeleri; plastik deterjan kutuları veya poşetler; cam eşyalar ya da bozulan plastik eşyalar evsel katı atıklardır. Ayrıca kullanılamaz hâlde olan televizyon, telefon, bilgisayar gibi elektronik araçlar ve bitmiş piller de evsel birer katı atıktır. Kızartma yaptıktan sonra yanmış olan yağlar ise evsel sıvı atıklardandır.

Tüm bu atıkların yeniden kullanılması, doğru bir şekilde toplanması, taşınması ve depolanması ile mümkün olacaktır. Demir, çelik, kâğıt, plastik, cam ve elektronik atıklar yeniden kullanılması mümkün olan atıklardır. Tüm bu atıklar çeşitli kimyasal işlemlerden geçirilerek, yeniden ısıtılması ile tekrar ham madde hâline getirilip yeniden üretime kazandırılır. Buna geri dönüşüm denir. Cam, kâğıt, plastik, pil gibi atıklar mutlaka kendisine ait geri dönüşüm kutusuna atılmalıdır.

Geri Dönüşümün Faydaları

Enerji tasarrufu sağlar: Geri dönüşümün faydaları arasında ilk sırada yer almaktadır. Geri dönüştürme sırasında, sıfırdan üretime göre daha az enerji harcanmaktadır. Geri dönüştürme aşaması, dönüştürülen maddenin cinsine göre uzayıp kısalsa da, yine de yeni üretime oranla daha enerjiden büyük oranda tasarruf edilmektedir.

Ekonomiye katkısı vardır: Geri dönüşüm, hammadde tüketimini azaltır, doğal kaynakların korunmasına yardımcı olur. Bu durumda doğal olarak, ekonomiye katkısı büyüktür.

Doğal kaynakların korunmasında yardımcıdır: İnsanlar tarafından kullanılan bazı maddelerin geri kazandırılması ve tekrar değerlendirilmesi, doğal kaynakların korunmasında yardımcıdır. Malum, nüfus ve konut artışının maksimum seviyelere ulaştığı günümüzde, doğal kaynakların korunmasının önemi daha da göz önüne çıkmıştır.

Geri dönüşümün insanlar açısından hayati derecede önemi vardır. Geri dönüşüm sayesinde, atık miktarı, ağaç kesimi, su kullanımı, su kirliliği ve her türlü enerji kullanımı azalır.

Biz Neler Yapabiliriz?

Meyve ve sebze kabukları evlerde kullanılan bazı sistemler sayesinde gübreye dönüştürülmektedir. Kompost da denilen bu sistemler organik atıklar tekrar toprak oluşturmak üzere bir nevi çürütülmektedir. Kompost sonucu oluşturulan toprağın ve kömür küllerinin de gübresiz toprağa eklendiğinde bitki gelişimini olumlu etkilediği gözlemlenmiştir.

• 2.5 lt’lik bir plastik şişe geri kazanılıp üretimde kullanılırsa yaklaşık 6 saatlik elektrik enerjisini tasarruf etmek mümkündür.

• 25 adet geri kazanılmış plastik içecek şişesinden bir plastik mont elde etmek mümkündür.

Geri dönüştürülebilecek atıkların tekrar kullanıma kazandırılması ile daha az enerji harcanmış olacaktır. Ayrıca doğal kaynaklarımızın daha az tüketilmesi demektir ki bu da ülke ekonomisine katkı sağlar.

Plastik, cam gibi maddelerin geri dönüşümü ile daha az petrol ve kömür kullanılır. Kâğıtların geri dönüştürülmesiyle de daha az ağaç kesilir.

ATIK YAĞ

Lavaboya dökülen atık yağlar yer altı sularına, oradan akarsulara, denizlere ve göllere karışarak temiz su kaynaklarını kirletmektedir.

SADECE 1 LITRE BİTKİSEL ATIK YAĞ BİNLERCE LİTRE SUYU KIRLETİYOR. Bunun sonucunda burada yaşayan canlıların doğal yaşam şartları olumsuz etkilenmektedir. Ayrıca kanalizasyona atılan atık yağlar, giderlerin tıkanmasına neden olmaktadır. Doğal su kaynaklarımız için büyük tehdit oluşturan sıvı atık yağlar, çöplere ya da lavabolara dökülmemelidir. Geri dönüşüme katılabilen bu yağlar biriktirilerek lisanslı toplayıcılara teslim edilmelidir. Toplanan bu atık yağlar sabun yapımında, kimyasal hammadde ve biyodizel yakıt elde edilmesinde kullanılır.

Nüfusun artması ve tüketim alışkanlıklarının değişmesiyle doğal kaynaklar her geçen gün azalmaktadır. Doğal kaynaklarımızın sonsuz olmadığı, bunların doğal bir miras olduğu ve bilinçli kullanılmazsa bu kaynakların tükenebileceği unutulmamalıdır.

• Plastik ambalaj atıklarının geri dönüşümünden elyaf içeren tekstil ürünleri, atık su boruları ve marley gibi malzemeler üretilir.

• Süt, meyve suyu gibi kompozit ambalaj atıklarının geri dönüşümünden karton koliler, yalıtım malzemeleri ve mobilya gibi ürünler üretilebilir.

Ülkemizde cam, plastik, kâğıt, elektronik, pil gibi pek çok atığın geri dönüştürülmesini sağlayan tesisler vardır. Bu tesislerde gerçekleşen geri dönüşüm, uzun vadede verimli bir ekonomik yatırımdır. Geri dönüşüm sağlanarak kaynakların tüketiminin azaltılması ülke ekonomisi açısından önemlidir. Geri dönüşümle israfın önüne geçildiğinden üke ekonomisine katkı sağlanır. Acaba geri dönüşümün ülke ekonomisine başka nasıl katkıları vardır?

TIBBİ ATIKLAR

Çevrenizde açığa çıkan bir atık türü de enjeksiyon, serum atıkları, ilaçlar, kimyasal ve radyoaktif maddeleri kapsayan tıbbi atıklardır. Tıbbi atıklar miktar olarak az olmalarına rağmen, yüksek oranda risk taşıyan çok önemli bir atık grubudur. Bu atıklar çok miktarda tehlikeli madde içerdiğinden, sağlık personeli, hastalar, toplum sağlığı ve çevre açısından büyük bir tehlike oluşturmaktadır. Tıbbi atık işaretinin bulunduğu alanlarda dikkatli olunmalı, bu atıklara kesinlikle temas edilmemelidir.

Evlerde, iş yerlerinde, okullarda ve pek çok mekanda sular kullanıldıktan sonra atık hâline gelir. Atık suların kaybettikleri özelliklerin bir kısmını veya tamamını geri kazandırmak için atık sulara uygulanan işlemlere atik su arıtma denir. Kirli sular; su arıtma tesislerinde ızgara, elek, yağ tutucu, havalandırma, çöktürme, dezenfeksiyon gibi bölümlerde belli işlemlere tabi tutularak arıtılır. Böylece atık kontrolü sağlanmış olur.

Kaynak: www.cevko.org.tr

Kaynak: http://webdosya.csb.gov.tr

Kaynak: https://www.biobilgi.com/geri-donusum