
KARBON AYAKİZİ
Her bir birey yaşadığı yere ve yaşam şekline göre farklı miktarda karbon salımına neden olur. Yediğimiz gıda tipinden ulaşım şeklimize ve elektrik tüketimimize göre hepimizin karbon ayak izi farklıdır. Örneğin araba kullanırken yaktığımız benzin, evi ısıtırken kullandığımız enerji ve yediğimiz gıdaların üretim süreci, belirli bir miktar karbondioksit salınımına neden olmaktadır.
Karbon ayak izinde en büyük payı olan faktörler şunlardır:
- Enerji tüketimi: Ulaşım, endüstriyel işlemler, elektrik ve fosil yakıt kullanımı yüksek miktarda enerji tüketimine sebep olur.
- Sanayileşme: 20. yüzyılın ortalarından itibaren sanayileşmeyle birlikte karbondioksit salımı kontrolsüz ve çok hızlı bir şekilde arttı ve artmaya devam ediyor.
- Hayvancılık: Artan et tüketimiyle birlikte besi hayvanlarının seri üretime geçmiş olması atmosfere fazla miktarda metan gazı salınımına neden olmaktadır.
- Atık maddeler: Hangi işlem ya da aktivite sonucu olursa olsun, Dünya’daki atık madde miktarı oldukça yüksek bir seviyede. Bu durum aynı zamanda Dünya’nın doğal kaynaklarına ve yaşam alanlarına da zarar veriyor.
- İnsan faaliyetleri: İnsanların günlük hayatlarında birçok işi verimli ve hızlı bir şekilde yapma adına edindikleri alışkanlıklar da karbon ayak izinde büyük bir paya sahip.
KARBON AYAK İZİMİZİ NASIL AZALTABİLİRİZ?
Enerji tasarrufu yaparak ve bazı alışkanlıklarımızı değiştirerek karbon ayak izimizi azaltabiliriz. Örneğin, araba kullanmak yerine otobüs veya tren gibi toplu taşımayı kullanmak sebep olduğumuz karbon salınımını azaltacaktır. Evlerimizde tasarruflu ampul kullanmak, evimizin ısı yalıtımını güçlendirmek, mümkünse yenilenebilir enerji kaynağı kullanmak da karbon ayak izini azaltmakta etkilidir. Sığır ve kümes hayvanları da sera gazı salınımında etkili oldukları için, bu hayvanlara olan talebi ve dolayısıyla üretimi azaltmak adına daha az kırmızı et tüketebilirsiniz. Ayrıca ağaçlar karbondioksiti emip oksijen üretirler. Bu sebeple doğaya olan borcumuzu az da olsa ödeyebilmek için ağaç dikebiliriz.
Karbon Ayakizi Nedir?
Birçoğu için, karbon ayak izi hakkında konuşma nosyonu hala yenidir ve çoğu durumda, insanların sosyal canlılar olduğu akılda tutularak, karbon ayak izlerinin konusu konuşmalarda nadiren gündeme gelir. Ancak, karbon ayakizinizi azaltabileceğiniz birçok yol hakkında bir görüşme yapmak için bugünden erken başlamak önemlidir. Daha fazla okumadan önce , evinizde ve çevresinde yatan fazla atık miktarını azaltmanın yollarını düşünmeye başlayabilirsiniz . O alanın premium olarak kaldığını görünce, kendinize bu soruyu sorarak başlayabilirsiniz; neye ihtiyacım yok Bu makaleyi okuduktan sonra, bu gereksiz öğelerin karbon ayakizinizi arttırmaya ne kadar katkıda bulunduğunu net bir şekilde görmeye başlayacaksınız.
Karbon ayakizi terimi, bir kuruluş, etkinlik, ürün veya birey tarafından doğrudan veya dolaylı olarak salınan karbon miktarı (genellikle ton cinsinden) olarak tanımlanır. Herkesin karbon ayakizi bulundukları yere, alışkanlıklarına ve kişisel tercihlerine bağlı olarak farklı. Her birimiz sera gazı emisyonlarına seyahat etme şeklimiz, yediğimiz yiyecekler, tükettiğimiz elektrik miktarı ve daha birçok şey için katkıda bulunuyoruz.

Örneğin, bir araba sürüp yakıt yaktığınızda, atmosferde belirli miktarda CO2 üretir. Evinizi ısıtırken, elektriğin kömürle çalışan tesislerden geldiğini varsayarak CO2 üretir ve benzer şekilde yemek yediğinizde, gıda işlendikçe bazı miktarlarda CO2 üretir.
Karbon ayakizinden bahsetmeye ve karbon ayakizini azaltma planlarını uygulamaya koymak için birbirlerini motive eden insanlar, örgütler ve hatta yerel yönetimler var . Ancak her zaman ileriye giden en etkili yollardan emin değillerdir.
Aynı zamanda dikkatli davranırlar (aksi takdirde dikkatsizce) çünkü ayak izi azaltma yaşam tarzlarında ve mevcut iş yapma yöntemlerinde ciddi bir değişiklik gerektiriyor. Karbon ayakizine dair bu kısa açıklama, hala konseptte yeni olanları yönlendirmektedir.
- Temel olarak, karbon ayak izi, ister yerel isterse ticari olarak, insanlığın günlük faaliyetleri nedeniyle Dünya’nın atmosferine salınan karbon dioksit miktarıdır.
- İnsan veya insan yapımı ürünlerden kaynaklanan birikimli sera gazı emisyonları seti olarak da bilinir . Bunu yapmak için gerekli olduğu iddia edilen büyük miktarda veri nedeniyle toplam karbon ayakizini hesaplamanın bilinen bir yönteminin olmadığı da iddia edilmektedir.
- Bu hesaplama argümanı, karbon dioksitin hala esas olarak doğal elementler tarafından üretildiği inancıyla daha da genişletilmiştir.
Karbon Ayakizine Katkıda Bulunanlar
Ancak iklim bilimciler ve sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik küresel kampanyacılar, yeterince hasarın verildiğini gösteren yeterli kanıtın bulunduğunu savunuyorlar. Bu nedenle, ölçümlerin yapılması gerekip gerekmediğini, bugün aksiyon alınması gerektiğini söylüyorlar. Bunlar bugünün karbon ayakizinin ana katkılarından sadece bazıları.
- Enerji – Karbon ayak izi emisyonları, endüstriyel prosesler, ulaştırma ve elektrik ve yakıt emisyonları gibi çeşitli kaynaklardan gelen kollektiftir.
- Sanayileşme – Sanayi devrimi yirminci yüzyılın ortalarında başladığından beri, CO2 kontrolsüz ve endişe verici oranlarda artmaya devam etti.
- Tarım – Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki çoğu tarımsal süreç halen ticari olarak yürütülmekte olup, canlı hayvanların seri üretiminin atmosfere büyük miktarda metan gazı salınımına neden olduğu sonucuna varmıştır.
- Atık – Hangi işlem veya faaliyetin gerçekleştirildiği önemli değildir, bunlardan kaynaklanan atık fazladır. Ayrıca, dünyanın doğal kaynakları (flora, fauna ve okyanuslar) üzerinde de zararlı bir etkiye sahiptir.
- İnsan eylemi (ve eylemsizlik) – Nihayetinde, insanlığın her gün bir şeyler yapmaya alışması, işleri daha hızlı ve daha kolay bir şekilde yapma ihtiyacına ayak uydurması, yıllık olarak karbon ayak izlerinin katlanarak artmasına katkıda bulundu.
En Zararlı Katkıda Bulunanlar
Dünyanın dört bir yanından yüzlerce şirket kendi karbon ayak izlerini azaltmak için ortak çaba sarf ediyor. Ancak, dünyanın en büyük şirketlerinden en fazla yüzünü oluşturan en büyük suçluları değiştirmek en isteksiz kişilerdi. Ayrıca, yasal yollarla bunu yapmak için yasama girişimlerine direnmeye devam ediyorlar.
Ancak şu ana kadar CO2 emisyonlarının üçte ikisinden sorumluydu. İşte bu şirketlerin bazılarının reaktif ve yıkıcı eylemleri üzerine bazı anekdotlar.
- Büyük enerji üreten şirketlerin çoğu, yatırımcının katkılarından ve devlet kurumlarından hisselerinden etkilenir. Bazı ülkelerde, devlet bu şirketlerde halen çoğunlukta bir paya sahiptir.
- Son yirmi beş ila otuz yılda, tahmini emisyonların en az yarısı yalnızca bu petrol ve kömür yakma şirketlerinden kaynaklanmaktadır. Bazı yerlerde, hükümetler tarafından yapılması zorunlu olan yerlerde, büyük fosil yakıt rezervleri de bulunduruyorlar. Bunlar yanarsa, dünya daha da büyük bir risk altında kalır.
- Küresel ölçekte, hükümet ölçeğinde ABD, Çin ve Hindistan, insan kaynaklı sera gazı salımlarının en büyük yayıcıları, Güney Afrika ise Afrika kıtasının en büyük katkısı. Gelişmiş ülkelerin talep ettikleri argümanı karbon ayakizinin azaltılmasına daha büyük katkılar sağlarken, dünyanın en az gelişmiş ülkelerine imtiyazlar veriliyor.

Karbon Ayakizinizi Azaltma Yolları
Sera gazı emisyonlarındaki yıllık (büyük) artışların durumu ciddi. Acil eylem, gecikme ve ödün vermeden garanti verir. Karbon ayak izi hakkında bir konuşma yapmak için tasarlanan konferanslarda (binlerce) büyük toplantılar cesaret vericidir.
Ancak bugüne kadar bazı noktalar ve fırsatlar kaçırıldı. Değişmez bir şekilde gruplar, çıkarlarını veya temsil ettikleri toplulukları veya ülkeleri olumsuz etkilemeden karbon ayak izlerini azaltmanın yollarını ve araçlarını tartışırlar. Doğru yapıldığında, karbon ayak izlerinin azaltılması hayatları değiştirecek.
Ve uzun vadede daha büyük iyilikler için olacak. İster bireysel, ister yurtiçi ister ticari olarak karbon ayakizinizi azaltmanıza hemen etkide bulunmanın en etkili yollarından bazıları aşağıda açıklanmıştır.
- Sürüş – Melezler, çoğunlukla fiyatları nedeniyle, çoğu sürücünün erişiminden hala uzak olabilir, ancak benzinli veya dizel yakıtla çalışan geleneksel araçlara gerekli bir alternatiftir. Ayrıca, sürüş sırasında sürücülerin yoğun şekilde tıkanan yol ağlarından kaçınmaları gerekir. Ne kadar iyi sürdükleri karbon ayak izlerini azaltmada da etkili oluyor.
- Araba kullanmak yerine – Popüler ve sağlıklı tavsiyeler araç kullanmak yerine yürümek demektir. Seyahat etmek için fazla uzaklara sahip olanlar hızlı otobüs taşımacılığı ağlarını ve şehir içi demiryolu ağlarını da kullanabilirler.
- Daha az kırmızı et – Vejetaryenler zaten iyi bir başlangıç yapıyorlar çünkü tüketen atıklarının çoğu kolayca geri dönüştürülebilir. Bununla birlikte, sığır ve kümes hayvanları gibi tarımsal ürünlerden kaynaklanan sera gazı emisyonları büyüktür. Daha az talep olduğunda, kesinlikle emisyonlar azaltılabilir.
- Yerel satın al – Yukarıdaki açıklamaya ek olarak, yerel, organik ürünlerin satın alınması etkili biçimde seri üretilen tarımsal sonuçlara karşı gelir. Ürünleri paketlemek için kullanılan plastik miktarında çarpıcı bir azalma vardır ve uzun yol geçişleri sırasında yakıt kullanımı da azalır.
- Evde enerji verimliliği – Kullanılmayan tüm cihazlar derhal kapatılmalıdır. Ve kullanılmayan tüm elektrik prizleri de kapatılmalıdır. Sıcak su gayzerleri gün boyu kapalı tutulmalı ve sadece ihtiyaç duyulduğunda açılmalıdır. Bunlar, basit ama pratik yaşam tarzı alışkanlıklarıdır.
- Yeşil enerji satın alın – Yaşam biçiminizden ödün vermeden ve ulusal şebekelerin yeşil enerji tedarik kaynaklarıyla bağlanmasını beklemeden, çevresel açıdan sürdürülebilir enerji üretimi alternatifleriyle kendi evinizi güçlendirmek oldukça mümkündür. Örneğin, kendi güneş enerjisi panellerinizi kurmanız için teknoloji artık mevcut .
- Geri dönüşüm ve yeniden kullanım – Sebze ürünleri bahçelerde, hatta sebze bahçelerinde bile kompost haline (veya gübre) dönüştürülebilir. Daha fazla yiyecek kabı satın almak yerine, süpermarketten temin edilen plastik kaplar, ideal mutfak eşyaları olarak yeniden tasarlanabilir. Ayrıca, plastik atıkların artık gerekli olmadığı durumlarda, tedarik ettiğiniz çöp atma ünitelerine güvenmek yerine geri dönüşüm depolarını arayın.
- Boşuna WFH Tesisi – Günlük çalışmanızı tamamlamak için ofise gitmeniz gerçekten gerekiyor mu? Haftada birkaç gün bile olsa evden çalışma seçeneğiniz varsa, onu tercih edin. Yolculuk için kendi aracınızı kullanıyorsanız, bu büyük CO2 yükünü azaltacaktır. Gerçekten iş toplantılarına veya konferanslara uçmanız ve katılmanız gerekiyor mu? Neden telekonferansları kullanmıyor ve bu toplantılara uzaktan katılmıyorsunuz? Her zaman mümkün olmayabilir, ancak ayda birkaç toplantıyı atlasanız bile, bu büyük bir fark yaratacaktır.
- Karbon Kredisi Satın Alma – Bazı şirketler veya özel kişiler için, bazı emisyonlar kaçınılmazdır. Bunlar için karbon kredisi satın almak değerli bir seçenek. Bu, bu karbon kredilerini bazı yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği projeleri adına kendi adına bu yatırım yapacak şirketlerden satın alarak yapılır .
- Ağaç Dikmek – Çevreye geri vermenin en iyi yollarından biri ağaç dikmektir. Bitkiler CO2’yi emer ve daha sonra insanlar ve hayvanlar tarafından kullanılan oksijeni serbest bırakır. Kentsel Orman Ağı’na göre, genç bir bekar ağaç her yıl 13 kilo karbondioksit emiyor.
Hükümetlerin karbon ayak izi azaltıcı girişimleri yasaklama konusundaki yavaş tepkilerine tepki vermek için gereken aciliyet artık yaygın olarak bilinmektedir. Yukarıdaki örneklerin gösterdiği gibi uygulanması da oldukça kolaydır. Karbon ayak izi kavramında yeni olanlar için, bu giriş aynı zamanda birisinin onlara söylemesini beklemek veya daha fazla korkunç uyarılar yapılmasını beklemek yerine kendi başlarına hareket etmelerini sağlar.
Resim kredisi: Alisdare Hickson , David
conserve-energy-future.com/carbon-footprint.php
