Kuzey Işıkları Aurora Borealis

Doğanın muhteşem güzellikleri sıralamakla bitmemektedir. Bunlardan biri de Kuzey ışıkları, diğer adıyla kutup ışıklarıdır. Gece gökyüzünü gerçeküstü renklerle boyayan doğal bir fenomendir. Dünyanın her yerinden insanlar bu doğa olayını görmek için kilometrelerce yol gitmektedir. Bu yazıda kuzey ışıkları ile ilgili bir çok bilgiye ulaşabilirsiniz.

Kuzey ışıkları nedir, nasıl oluşur?

Kutup ışıkları olarakta bilinen bu ışıklar kuzey ve güney kutup bölgelerinde ve buraya yakın olan yerlerde görülmektedir. Güneşte yaşanan büyük elektromanyetik patlamalar sonrasında uzaya doğru salınan parçacıklar, dünyanın manyetik alanına takılırlar. Bu manyetik alan kutuplara doğru ilerler ve kutuplarda yer alan manyetik alanların çevresinde gazlar ile etkileşime girmesi sonucu aurora oluşur. Bu ışıklar Kuzeyde “Aurora borealis” yani kuzey ışıkları ve güneyde ise “Aurora australis” güney ışıkları olarak bilinmektedir.

Kuzey ışıkları nerede görülür?

Bu ışıklar kuzey ve güney yarımkürede görülmektedir. Neden sadece kutuplarda görülüyor diye düşünebilirsiniz. Eşsiz bir manzaraya sebep olan aurora dünyanın kuzey ve güney manyetik alanlarında karşımıza çıkmaktadır. Dünyanın etrafında yer alan manyetik alan çizgileri sayesinde Güneşten ve uzaydan gelen solar parçacıklar kutuplara doğru itilmektedir. Bu parçacıklar kutup manyetik alanlarına geldiğinde burada belirli irtifalarda gazlar ile etkileşime girmesi sonucu bu görsel şölene tanık olmaktayız.

Kutup manyetik alanları coğrafi kutup alanlarına göre farklılık gösteriyor. Her yıl bu alanların 40 km’ye varan yer değişimleri olduğu düşünülmektedir. Aşağıda Aurora Ovali haritasını görebilirsiniz.

Kuzey Işıklarını İzlemek için En İyi Zaman Ne Zaman?

Kuzey ışıkları en iyi gece vakitleri görülebildiği için uzun ve temiz bir gökyüzü olan zaman dilimleri, bu ışıkları görebilmeniz için daha uygun bir zaman olarak karşımıza çıkıyor. Bu ışıkları oluşumunu sadece saatler öncesinden tahmin edilebiliyor. Bu sebeple önceden bir planlama ile bu kesin bir kuzey ışıkları turu mümkün değil. Ancak en iyi zaman olarak 23 Eylül ile 21 Mart arasını tercih edebilirsiniz. Bu zaman dilimi kuzey ışıklarını görme olasılığınızın en yüksek olduğu tarih aralığı diyebiliriz.

Kuzey ışıkları hangi renkte görünür?

Birçok renkte karşımıza çıkan bu ışıklar genellikle yeşil rengin çok farklı tonlarıyla karşımıza çıkmaktadır. Bunun dışında mavi, kırmızı, sarı ve pembe gibi renklerde de görülmektedir. Parçacıkların rengini dünya atmosferinde hangi irtifada çarpıştıkları ve gazlarlar etkileşimi belirliyor.

Mavi veya mor renk oldukça az görünmektedir. Bu renkler güneş aktivitelerinin yüksek olduğu zamanlarda ortaya çıkıyor. Atmosfere 60 mil veya daha yüksek bir konumda parçacıkların çarpışması sonucu ve Azot ile bir reaksiyonun oluşmasıyla ortaya çıkıyor. Şekil olarak genelde dalgalanma şeklinde görülürken farklı şekillerde de görülmüştür.

Kuzey ışıkları nerede izlenir?

Fairbanks, Alaska, Auroral Ovalin doğrudan altında olduğu için en iyi izlenecek yerlerden birisidir. Burada 21 Ağustos ile 21 Nisan ortalamada 4 kez görüntülenmektedir.

Tromsø, Eylül ayının sonu ile mart ayının sonuna kadar karanlık kalıyor. Kutup bölgesinde yer alan Tromsø, ışıkları görmek için en iyi yerlerden birisidir.

Laponya, Kutup Dairesinde hemde Kuzey Avrupa’da yer almaktadır.Işıklar bu bölgede yılda yaklaşık 200 gece görülebilmektedir. Ziyaretçiler Laponya’yı Eylül ile Mart ayları arasında ışıkları görmek için tercih edebilirler.

Yellowknife, Kanada’nın kuzeybatı bölgesinde yer almaktadır. Bölge Auroral Ovalinin ortasında bir konumda yer alıyor. Ocak ve Mart ayları arasında ışıkları görmek için en iyi zaman diyebiliriz.

Reykjavik, Aurora borealis’i izlemek için yine en iyi bölgelerden birisi. Burada Eylül ve Nisan ayları arasında ışıkları en net görebileceğiniz zaman aralığı diyebiliriz.

Kola Yarımadası-Rusya, bu bölgede Ağustos ayından Nisan ayına kadar ışıkları izlemek için en iyi zaman olarak bilinmektedir. Kutup dairesinin içinde olması sebebi ile de en iyi izlenecek yerler arasında yer almaktadır.

Kuzey ışıkları ile ilgili National Geographic’in hazırladığı Spectacular Norway Northern Lights adlı videoyu izleyebilirsiniz.