Nesli Tehlikede Olan Bir Tür; Örümcek Maymunları

Bilimsel adı Atelidae olan Örümcek Maymunları; Peru’daki Amazon ormanlarının hızla yok edilmesinin ilk kurbanlarıdır. Yeni Dünya primatlarından olan bu maymunların özellikle yavruları tehdit altındadır. Toplam 25 tür barındıran örümcek maymunları familyasında 5 cins vardır. Bu cinslerden yünlü maymun ve örümcek maymunu Peru Amazonları’nın barındırdığı en önemli türlerdendir. Genellikle Orta ve Güney Amerika’da bulunan bu maymunlar ağaçta yaşarlar ve nadiren yere inerler. Dalların arasında dört ayak üzerinde yürüyerek ya da daldan dala kollarıyla tutunup, sallandıktan sonra atlayarak ilerler.

Seyrek Üreme

Örümcek maymunlarının en dikkat cekici özelliği; çok seyrek üremeleridir. İki yılda bir, 6-8 ay süren gebelikten sonra yalnızca tek bir yavru dünyaya gelir. Yavrunun bakımı neredeyse tamamen dişinin görevidir. Yavru, bir iki yıl içinde sütten kesilir ve 4-7 yıl içinde yetişkin olur. Örümcek maymunları insanların himayesinde 20-30 yıl yaşamaktadır.. Amazonlar’da tehdit altındaki bu maymunları anlamak için, dünyadaki en önemli maymun uzmanlarından bazıları bölgeye gelmiştir. Bu küçük hayvanların doğal yaşam alanlarına tekrar uyumlu hale getirilmesinin yolları araştırılmaktadır. Örümcek ve yünlü maymunlar da dahil, Peru maymunları kaybolmakta olan bir türün son kalıntılarıdır. Bölgedeki gönüllüler kaçak avcılar tarafından anne babaları öldürülen maymunların yavrularını topluyor. Bu yavru maymunlar evcil hayvan gibi satılıyorlar. Kimileri de onlara vahşi yaşamı tekrar öğretiyor.

Yavrular Doğaya Hazır Değil

Yaşam alanları tahrip edilen, ebeveynleri kaçak avcılar tarafından öldürülen bu küçük maymunların yeniden kendilerine güvenlerini kazanmaları gerekmektedir. Kendi tür özelliklerini geri kazanmaları için ise zaman gerekmektedir. Doğal yaşamına geri salınmak üzere kurtarılan yavrulardan bazıları ağaca tırmanmayı dahi başaramaz durumdadır. Kimi ise o kadar küçükken yakalanmış ki; hangi bitkinin zararlı, hangi bitkinin yararlı olduğunu öğrenecek zamanları olmamıştır. Uygun davranışları öğrenme zamanları olmadıkları için doğaya bu halleriyle salınırlarsa zehirlenme riskleri de vardır.

Maymunları korumanın, onları himaye altına almaktan, yeniden rehabilite ettikten sonra da tekrar doğal ortamlarına bırakmaktan başka yolu bulunamadı. Ancak onları doğal ortamlarına bırakma aşamasına gelmek için epey bir zaman geçmesi gerekiyor. Haftada bir bölgede yaşayanlar için Yurimaguas pazarı kurulmaktadır. Amazon’un tam ortasındaki bu pazarda özellikle vahşi hayvanlar bile bulunabiliyor. Pazarda rengarenk meyve sebzenin ortasında kaçak avcılar tarafından öldürülmüş maymunların da olması korkunç bir gerçektir. Böyle giderse koruma altındaki bu maymun türleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.

Kaynak BBC Dünya Raporu