Şifalı Bitkiler – G –

Önemli not: Bu sayfada verilen bilgiler tıbbi ve tedaviye yönelik bilgiler değildir. Bu bilgiler bitkileri yakından tanımaya yönelik olarak verilmiştir. Bilmediğiniz bitkileri kesinlikle yemeyin ve kullanmayın.

GELİNCİK Corn Poppy / Corn Rose:

Yazın kırlarda yetişen ve gelincikgillere örnek olarak alınan bir çeşit çiçekli bitkidir. Çoğu kırmızı renklidir. Yaz aylarında toplanıp gölgede temiz bir kâğıt üzerine serilerek kurutulur. İçeriğinde rheadine vardır. Kokusu hoş değildir. Tadı da acıdır.

YARARLARI

• Nefes darlığı, astım, bronşit ve göğüs nezlesinde rahatlık sağlar.
• Boğmacayı keser.
• Kan tükürmeyi ve kan kusmayı keser.
• Uykusuzluğu giderir.
• Yanıkları iyileştirir.
• Yılancık hastalığında faydalıdır.

GEVEN

Seven (dikenli), kışın Anadolu’da yakacak ve hayvan yemi olarak da kullanılır.

Dikenli kısımları ateşe tutulduktan sonra doğranır. Geven kökünden kitre zamkı elde edilmektedir.

YARARLARI

• Bağırsak iltihabı, tansiyon, siyatik ve şişliklerde kullanılır.
• Ağrı kesici ve vücuda kuvvet verici özelliği vardır.
• Süt arttırıcıdır.

GEZAĞACI Fraxinus Ornus:

Ege ve Akdeniz’in sahil kısımlarında yetişen bir çeşit dişbudak ağacıdır. Sarı boya elde etmekte ve kudret helvası yapmakta kullanılır.

YARARLARI

• Idrar söktürür

• Kabızlığı giderir.

GIVIŞGAN OTU

Bahar aylarında beyaz renkte çiçekler açan bir ottur. Genelde Anadolu’da ve Kıbrıs’ta yetişmektedir. Çiçek açmadan toplanan yaprakları ise yemek yapımında kullanılabilir

YARARLARI

• İdrar söktürücü etkisi vardır.

GÖZLÜKOTU Göz Otu:

Kırlarda kendiliğinden yetişen bir çeşit bitkidir. Yaprakları dantelâ şeklindedir. Çiçekleri; beyazımtırak, mavi ve kırmızı benekli olup yapraklarının ortasındadır. Çiçekleri yaz aylarında toplanıp kurutulur.

YARARLARI

• Göz nezlesi ve göz iltihaplarını iyileştirir.

• Mide ve bağırsak gazlarını giderir.

GREYFURT Altıntop:

Turunçgiller familyasından, bahçelerde yetiştirilen bir ağaç ve meyvesidir. Meyvesi, portakaldan daha iri, kanarya sarısı renginde, tadi hafif acımsı ve ekşidir. İçeriğinde C vitamini vardır.

Türkiye’de Güney, Güneybatı ve Kuzeydoğu Anadolu’da yetiştirilir

YARARLARI

• İştah açar.
• Karaciğerin daha iyi çalışmasını saglar.
• Safra ifrazatını arttırır.
• Hazmı kolaylaştır
• İdrar tutukluğunu giderir, bol miktarda idrar sökturur.
• Vücutta binken suyu ve zehirli atikları atar.
• Kan temizler.
• Bedensel ve zihinsel yorgunluğu gidenr.
• Felç ve kanamalan önler.
• Akciğer ve gögüs hastalıklarında faydalıdır.

GÜL Rosa:

Gülgillerin örneği olan bitki ve bunun çiçeğidir. Birçok çeşidi vardır. Bunlar, kokusu, rengi, şekli, iriliği ve ufaklığı bakımından birbirinden ayrılır. En çok görülen çeşitleri Sarı Gül, Van Gülü, Yediveren Gülü, Yabani Gül ve Şam Gülüdür.

Pembe Gülün taze çiçeklerinden gülsuyu ve gül esansı elde edilir. İçeriğinde geraniol, rodinol, eugenol, citronel ve feniletilalkol vardır. Hekimlikte Çiçeklerinin renkli yaprakları kullanılır. Bunlar, gonca halindeyken toplanıp sıcak bir yerde kurutulur ve ışık almayan kutularda saklanır.

YARARLARI

• Antiseptik olarak kullanılır.

• İshali keser

• Boğaz ve bademcik iltihaplarını giderir.

• Göz kanlanmalarına ve göz nezlelerinde faydalıdır.

• Krem ve parfümeri sanayiinde kullanılır.

Yabanî Gül / Rosa Canina:

Ülkemizde oldukça yaygın bir gül çeşididir. 2-3 m. yüksekliğine, pembe veya beyaz çiçekli ağaççıktır. Meyveleri parlak kırmızı renktedir. Bu gülün olgun meyvelerini saran, başlangıçta ağzı dar bir bardak şeklinde olan çiçek ekseni, çiçek tablası olgunlaşınca etlenip, kırmızı bir renk alır. Bu meyvelere “Kuşburnu” adı verilir. Bileşiminde tanen, oetkin, vitamin C şeker ve organik asitler vardır.

YARARLARI

• Kabız edici, idrar söktürücü olarak kullanılır.
• Böbrek ve safra taşlarına karşı etkilidir.
• C vitamini yönünden zengin olduğu için bazı bölgelerde marmelat yapımında kullanılır.

Isparta Gülü / Rosa Damascena:

Çok eski bir kültür bitkisi olduğu için menşei belli değildir. Halen Isparta çevresinde bol miktarda yetiştirilmektedir.

Isparta veya yağ gülü, Isparta çevresinde, 1.5-2 m. aralıkla sıralar halinde ekilmektedir. Üretilmesi çelikle yapılır. Çelikler de Kasım ve Aralık aylarında ekilir. Ürün ikinci yıldan itibaren alınmaya başlanır.

Üçüncü ve dördüncü yaşlarda verim en fazladır. Daha sonra bu yaşlı güller kesilerek gençleştirme yoluna gidilir. Gül bahçeler gençleştirme suretiyle 15-20 sene faydalanılabilir.

Gül çiçeğinin taç yapraklarında uçucu yağ, tanen, gallik asit arsitrin, siyanin, şeker ve mum vardır.

YARARLARI

• Parfümeri ve kozmetik sanayinde bazı pomatların ve galenik preparatların kokusunu değiştirmede çok kullanılır.
• Antiseptik (mikrop öldürücü) etkisi vardır.
• Boğaz ve bademcik iltihaplarını giderir.
• Göz kanlanmalarında ve göz nezlesinde etkilidir.
• Dahilen ise hafif müshil etkilidir.
• Gülsuyu, gül reçelleri halk arasında yaygın olarak kullanılır.

GÜLHATMİ Althaea Rosa:

Ebegümecigillerden, yaprakları geniş ve yuvarlak, çiçekleri büyük ve türlü renklerde olan bir süs bitkisidir.

YARARLARI

• Balgam söktürür.
• Vücuda rahatlık verir.
• Nezle ve öksürükten kaynaklanan şikâyetleri giderir.
• Boğaz, bademcik ve diş eti iltihaplarını tedavi eder.
• Bağırsak iltihaplarını giderir.

Günlük, Buhur:

Tropik bölgelerde yetişen Sığala ağacından elde edilen reçinedir. Sığala yağının mart ayından itibaren sekiz ay süre ile üretimi yapılmaktadır. Bu yağ ağacın salgı hücrelerinde meydana gelir. Salgı hücreleri bitkide tabii olarak fakat az miktarda bulunmaktadır. Ağaçlarda yaralama sonucu balsam meydana gelir ve bu yaralama sırasında salgı hücrelerinin sayısı da artar. Yaralama kepçe gibi bıçaklarla yapılmaktadır.

Yara veri 15-20 günde bir derinleştirilmektedir. 3-4 yaralamadan sonra balsam teşekkül eder.

Ağacın kabuk kısmı, odun kısmına kadar sıyrılmak suretiyle balsam toplanır. Bir kazanda yarım-bir saat kaynatılır. Böylece kabuklardan ayrılan balsam dibe çöker, kabuklar suyun üzerinde kalır. Bu kabuklar yabalarla alınarak bir preste sıkılır ve akan balsam ile su havuzlarda toplanır. Bir süre dinlendirilince, balsamın bir kısmı dipte bir kısmı suyun üstünde olmak üzere toplanarak sudan ayrılır. Kazanın dibinde kalan balsam ile havuzlarda biriken balsam birleştirilir. Kalan yongalar kurutulduktan sonra “buhur” veya “günlük adı altında satılır.

YARARLARI

• Nefes darlığını giderir
• Vücuda rahatlık verir.
• Tütsü olarak kullanılır

GÜVERCİN KÖKÜ Jateorhiza Palmata:

Jateorhiza palmata adlı bitkinin köküdür. İçeriğinde kolom barberin denilen maddeler vardır. Tadı acıdır.

YARARLARI

• İshali keser
• İştahı açar.
• Mideyi kuvvetlendirir.
• Fazla kullanıldığı takdirde, mide ve bağırsaklara zarar verir.

GÜVEYFENERİ Gelinfeneri:

Patlıcangillerden, kireçli topraklarda yetişen bir çeşit bitkidir. Çiçekleri pembe-beyazdır. Yemişleri kiraza benzer. Terkibinde C vitamini vardır. Lezzeti acımtıraktır. Meyveleri Eylül-Ekim aylarında toplanıp kurutulur.

YARARLARI

• İdrar ve ter söktürür.
• Karında toplanan suyu atmaya yardımcı olur.
• Böbrek taşlarının düşürülmesine yardımcı olur.
• Sarılıkta da faydalıdır.

Güzelavrat Otu Belladon:

Patlıcangillerden, kireçli topraklarda yetişen, 180 cm birkaç sene yaşayan, nahoş kokulu bir bitkidir. Meyveleri kiraz gibi yuvarlak ve siyah renklidir.

İçeriğinde atropin vardır. Zehirlidir. Ev ilaçlarında kullanılmaması gerekir. Bir hekim tavsiyesi olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır.

YARARLARI

• Hekimlikte ağrılan dindirmek için kullanılır.
• Mide ve bağırsak hastalıklan, astım, beyin hastalıkları, kalp hastalıkları ve sinir hastalıklarında kullanılır.

GINSENGLER Kore Ginsengi, Amerikan Ginsengi:

Sarmaşıkgiller (Aralyagiller) familyasındandır. Kore Ginsengi (P. Ginseng) ve Amerika Ginsengi (P. Quinquefolius) adını taşıyan, hemen hemen benzeri özellikleri olan iki önemli ani, dayanıklı ve çok yıllıktır. Ülkemizde Ginseng bitkisi yetişmez. Ginseng türleri 30-45 cm. arasında boylanabilir. Kenarlarında düzgün oval biçimli yaprakçıkları ve yaz sonuna doğru sarı ya da pembe renkli küçük çiçekleri vardır. Daha sonra bu çiçekler içlerinde tohumu taşıyan parlak kırmızı renkli bileşik meyvelere dönüşür. Bitkinin iğ biçiminde, etli ve sarıdan açık kahverengiye kadar değişen renkte kökleri olur. Orman altı gölgelik yerlerini; serin ve humuslu toprakları seven Ginseng türleri, toh muyla çoğaltılır, önemli ürünü olan kökü 3-9 yıl sonra alınır.

Çinliler tarafından en az 2000 yıldan beri sağlığa yararlı özellikleri bilinen Ginseng bitkisi, panaksosit adı verilen glikositleri, saponin ile B ve D grubu vitaminleri içerir.

Ginseng alımı bazı kişilerde baş ağrısına neden olur.

YARARLARI

• Toniktir. Zihni açar, fiziksel gücü artırır.
• Uyarıcıdır: Yorgunluk, güçsüzlük ve strese karşı dirençsizlik sorununu ortadan kaldırır.
• Kişinin fiziksel performansını ve hayatiyetini artırır. Onu fiziksel yönden zirveye taşır.
• Merkezî sinir sistemini güçlendirir. Düşük tansiyonu normal düzeye çıkarır.
• İştahı açıcı ve sindirimi kolaylaştırıcıdır.