Türkiye’nin doğa harikaları

3 tarafı denizlerle çevrili ülkemizin doğal güzellikleri oldukça dikkat çekiyor. Türkiye’de doğa harikası deyince aklınıza popüler yerler geliyorsa çok şey kaçırıyorsunuz.

Ihlara Vadisi, Aksaray

Ihlara, Aksaray ilinin Güzelyurt ilçesine bağlı bir belediyedir.

8 km. uzunluğunda, ortalama 150 metre derinliğinde, 200 metre genişliğinde olan Ihlara Vadisi diğer kanyonlardan farklı olarak geçmiş dönemlerde içerisinde insanların yaşadığı dünyanın en büyük kanyonu olma özelliğini taşımaktadır. Ihlara Vadisini şekillendiren ve vadiye hayat veren Melendiz Nehri buradaki yaşamın ana kaynağıdır. Vadiyi çevreleyen kayaçların kolay yontulmasıyla oluşturulmuş yüzlerce kilise ve kaya oyma mekan Ihlara Vadisini dünyanın en önemli kültür ve medeniyet merkezlerinden biri haline getirmiştir.

Ihlara Vadisi, tektonik yükselmeler ve Hasandağı volkanının püskürmesinin ardından çöküntüye uğrayan alan üzerinde ilerleyen Melendiz Çayı’nın binlerce yılık aşındırması sonucunda oluşmuştur. Melendiz Çayı, Ihlara Vadisi boyunca araziyi derin ve sarp bir biçimde yarmak suretiyle, vadi boyunca görkemli ve çarpıcı güzellikler meydana getirir. Melendiz Dağları’ndan kaynaklarını alan küçük akarsular birleşerek, güneydoğu-kuzeybatı yönünde akar ve Mamasın Barajı’na ulaşır. Melendiz Çayı, vadi boyunca 30’a yakın menderes çizer. Ilısu ile Selime arasındaki uzaklık kuş uçuşu 10 kilometre olmasına karşılık, akarsuyun menderesler çizerek akması nedeniyle gerçek uzaklık 18 kilometreyi bulmaktadır.

Ihlara Vadisi’nin dikkat çeken bir başka özelliği ise doğasıdır. Duvar gibi dik, derin ve dar vadinin tabanındaki suyun kenarında, bağlar ve bahçelerden oluşan yoğun bir yeşillik şeridi yer alır. Vadi çevresinde bozkır görünüşlü ve cılız bitki örtüsü hâkimdir. Vadinin yamaçlarına geldiğinizde ise zengin ve yeşil bir doğa parçasının vadi içinde saklandığını görürsünüz. İşte bu gizlenmiş olma durumu, vadinin özel yerini de belirlemiştir. Vadi tabanında bölgedeki karasal iklimden farklı olarak, Akdeniz iklimine yakın bir iklim görülmektedir. Vadi tabanı bu özelliği ile doğal bir mikroklima alanıdır.

Ihlara Vadisi‘ndeki kayalara oyulmuş freskli kiliseler korunarak, eşine rastlanmayan bir tarih hazinesi olarak günümüze ulaşmıştır. Hıristiyanlığın ilk yıllarından itibaren kayaların rahatlıkla kazılmasıyla meydana getirilen bu freskli kiliseler ve iskân yerleri 14 kilometre boyunca Ihlara’dan Selime’ye kadar devam eden Ihlara Vadisi içerisinde yer alırlar. İlk çağlarda Kapadokya Irmağı’nın (Patamos Kapadokus) ortasında tabiatla tarihin bir arada bulunduğu Ihlara Vadisi‘ndeki bu kiliselerin ilk örnekleri MS IV. yüzyıla kadar görülmektedir. Kiliselerin resim tekniği iki kısma ayrılabilir. Ihlara civarındaki kiliseler “Kapadokya Tipi” olarak bilinen özellikler gösterirler. Bunlara örnek olarak: Eğritaş, Ağaçaltı, Kokar, Pürenliseki ve Yılanlı Kiliseleri verilebilir. Belisırma bölümünde bulunanlar ise “Bizans Tipi” resimlerle süslüdür.

Uzun bir yürüyüş rotası olan bölgeyi tam anlamıyla gezmek için en az bir gününüzü ayırmanız gerekiyor.

Kaçkar Dağları, Rize

Rize ve Hopa arasında yer alan yıl boyunda gözlenebilen keskin buzulları, masmavi gölleri, yeşilin her tonuna sahip ormanları, coşkulu dereleri, bin bir çeşit bitkileri ve hayvanları ile doğal bir park görünümünde olan Kaçkar sıradağlarının en yüksek tepeleri Altıparmak (3480 m.), Kavran (3932 m.) ve Verçenik (3710 m.) dir.

Kaçkar Dağları Milli Parkı, dünyada az rastlanan bitkileriyle, muhteşem görüntüsüyle ve huzur veren gölleriyle 1994 yılında milli park ilan edilmiştir. Görüp görebileceğiniz en güzel manzaralardan biri olan Tatos gölleri, 2400 metre yükseklikteki Kito Yaylası, tarihi Şenyuva köprüsü bölgede görebileceğiniz yerlerden sadece birkaçı.

Güney rotasından çıkışı kolay olan Kaçarları her yıl yüzlerce dağcı dağı ziyaret etmektedir. Eğer sis yoksa Doğu Karadeniz dağlarının muhteşem görüntüsünü izleyebilirsiniz. Kuzey rotasını ise daha çok deneyimli dağcılar tercih ederler ve kuzeyden zirve yapmanın başka bir avantajı geri dönüşte Ayder yaylasında kaplıcalara uğrayabilmenizdir.

Dağa yaz aylarında tırmanmak ne kadar kolay ise kış aylarında tırmanmak o kadar zordur. Kış aylarında kar vadileri doldurur, yaylaları örter ve evler yok olur. Ayrıca buzulların eğimi her zaman çığ düşmesine uygundur.

Şehriban Kanyonu, Kastamonu

Karadeniz’in bir başka doğa harikası olan Şehriban Kanyonu Kastamonu’nun Şenpazar ilçesinde bulunmaktadır. Dik yamaçları ile kanyonun bazı duvarları birbirine değecek kadar yakındır. Bölge, Şenpazar çayı, Değirmen, Fabrika, Göcet, Küpçüler (Tatlıca) derelerine de içerisinde barındırmaktadır. Kanyon ilk defa 1997 yılında Atlas ekibi tarafından uzman bir ekip ve teknik araçlar ile 8 saatte geçilmiştir ve hala küçük şelaleler ve göletler yaparak akışına devam etmektedir.

Bin metre yüksekliğe kadar ulaşan birbirine neredeyse değecek kadar yakın duvarları arasından uzunca bir hat boyu bir çay vardır ve çayın döküldüğü yerde insan gücünün baş edemeyeceği kadar güçlü bir akıma sahiptir. Belki de bu nedenledir Şehriban kanyonuna “ölümle dans kanyonu” adı verilmiştir. Bu çay Küre dağlarını ikinci kez bölme özelliğine sahiptir. Karadeniz ikliminin görüldüğü kanyonda yaz yağışları sebebi ile her mevsim debisi yüksek bir su taşıma potansiyeline sahiptir.

Kanyonun en tehlikeli noktasını ise Gelin Kaybeden Düzlüğü diye anılan Murdarlar kayası civarı oluşturmaktadır. Her ne kadar tehlikeli olursa olsun kanyonun insanı kendine çeken sürükleyici mükemmel bir cazibesi vardır.

Uzungöl, Trabzon

Çaykara ilçesine 20 kilometre uzaklıkta, denizden 1250 metre yükseklikte yer alan, doğal güzellikleriyle Doğu Karadeniz Bölgesi’nin doğa harikası turizm merkezi Uzungöl, her mevsim ayrı bir güzelliğe bürünüyor. Uzungöl’de çam ağaçlarındaki yeşil örtü sonbaharla birlikte yerini sarı tonlara bırakırken, göl kıyısında yürüyüş yapan, macera parklarında eğlenen turistler, doğanın keyfini çıkarıyor.

Pek çok kişinin ismini duyduğu ama gitme fırsatı bulamadığı bu harika yayla, Trabzon’un Çaykara ilçesine bağlıdır ve Trabzon’a 99, Rize’ye 77 km uzaklıktadır. Uzungöl’ün saydığımız diğer seçeneklerden daha biliniyor ve tercih ediliyor olması, yapılacak etkinlik bolluğu ile ödüllendirilmiştir. Bölgede ATV turu, doğa yürüyüşü, yamaç paraşütü ve safari gibi etkinlikler yapılabilmektedir. O kadar yol gitmişken Uzungöl’ün çevresine yerleşmiş restoranlarda kuymak yemeden dönmemek lazım.

Cilo Dağı, Hakkari

4170 metre yüksekliği ile Türkiye’nin en yüksek ikinci dağı Buzul Dağı diye de bilinmektedir. Bunun sebebi, dağın daimi kar sınırının 3500 metrenin üzerinde olması ve kış aylarında uzunluğu 10 km’yi bulan buzul vadileri bulunmaktadır. Dağın önceden buzul dolu olan bazı bölgelerinde buzulların çekilmesi veya yer değiştirmesi ile bu boşluklar su ile kaplanmış ve küçük göletler oluşmuştur.

Muradiye Şelalesi, Van

Birçok tarihi ve doğa güzelliğini barındıran Van’daki bir başka hoş ve huzurlu bölge Muradiye Şelalesi’dir. Şelalede suyun üzerine kurulan köprüden geçerken sallantının heyecanını yaşarken manzaranın tadını çıkaracaksınız. Bahar ve yaz aylarında etrafındaki çiçekli, yeşil çevresi ile, kış olduğunda da suyu donduğu için çıkan muhteşem manzara ile görenleri hayran bırakıyor. Van otobüs bileti ile şehre gelirseniz mutlaka Van kahvaltısını deneyimleyin.

Muradiye Şelalesi, Muradiye ilçe sınırlarında yer alır. Van il merkezine 80 km uzaklıktadır. Adını Bağdat seferine çıkan Osmanlı Padişahı IV. Murat’tan almıştır. Tendürek Dağı’ndan beslenen Bend-i Mahi çayı üzerindedir. Şelalenin yüksekliği 50 metredir.

Her Mevsim Ayrı Manzara bir şelale için çok da yüksek sayılmayan Muradiye, bend-i mahi çayının kuvvetli akış gücünden dolayı görkemli bir manzara sunar. Muradiye Şelale, sadece görüntüsü ile değil çevresini güzelleştiren tabiatıyla da görülmeye değerdir. Her mevsim ayrı bir manzaraya bürünür. bahar aylarında rengârenk çiçekler Muradiye Şelalesi’nin güzelliğine güzellik katar. Kış aylarında ise donan şelale suları buzdan kristallere dönüşür. Doğanın Yaptığı Bir Beste Muradiye Şelalesini dinlemek insana eşsiz duygular yaşatır. Doğanın yaptığı her beste gibi insana huzur verir. Özellikle yaz aylarında giderseniz, şelalenin altına iner inmez doğal bir beste ve müthiş bir serinlik sizi karşılayacaktır. Muradiye Şelalesi kamp yapmak için de ideal bir mekândır.

Aksaray İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Kültür ve Turizm Bakanlığı – Van İl Kültür Müdürlüğü