Şifalı Bitkiler – B –
Önemli not: Bu sayfada verilen bilgiler tıbbi ve tedaviye yönelik bilgiler değildir. Bu bilgiler bitkileri yakından tanımaya yönelik olarak verilmiştir. Bilmediğiniz bitkileri kesinlikle yemeyin ve kullanmayın.
BADEM
Mart-Nisan aylarında, pembe ve beyaz çiçekleri açan bir ağaçtır. Meyvesi çağla halindeyken yenir. Olgunlaştıktan sonra, dışı sert kabuk olur ve içi yenir. Acı ve tatlı badem olarak iki çeşidi vardır.
Bu ağaç genellikle sıcak ve iliman iklime sahip olan yerlerde yetişir. Özellikle Ege ve Akdeniz bölgesinde bol miktarda yetişir.
Aci ve tatlı bademin tohumları, bu tohumlardan elde edilen yağ ve acı bademin suyu kullanılır.
BAKLA
Hazmi kolay ve besleyicidir. Fazla yemek şişkinlik yaptığı için, pirinç veya nane ile birlikte yenmesi tavsiye edilir.
BALDIRAN Ağu Otu:
Yaz aylarında beyaz çiçekler açan, yaklaşık 1 metre boyunda, zehirli bir bitkidir.
Gövdesi kalındır. Yaprakları iri, çiçekleri küçük, meyveleri ise esmer veya yeşildir. Genellikle nemli yerlerde yetişir. Yol ve tarla kenarlarinda yetişmekle birlikte bu bitkiye her bölgede rastlamak mümkündür.
BALDIRIKARA
Nemli bölgelerde yetişen, yaprakları at yelesine benzeyen, otsu bir bitkidir. Her yerde yetişebilir.
BALIK OTU Hablülhilal:
Yaklaşık yarım metre boylarındadır. Zehirli meyvesi sayesinde balıkları sersemletip yakalamaya yarayan bir bitkidir. Dalları yeşil ve tüylüdür. İlaç olarak yaprakları ve çiçekleri kullanılır.
• Tehlikeli bir bitkidir.
BALLIBABA Beyaz, Sari, Kırmızı, Benekli Ballıbaba:
Yaklaşık 20-40 cm. boylarındadır, yaz aylarinda türüne göre değişik renkte çiçekler açar. Nemli topraklarda yetişir. Çiçekleri tatlı olduğu için Ballıbaba denilir.
Genellikle Marmara ve Karadeniz bölgesinin nemli yerlerinde yetişmektedir. Yol kenarlarında ve ormanlarda yetişir.
- Kabız yapıcı özelliği vardır.
- Hafif idrar yollarını temizler.
- Mayasıl, kabakulak ve kanlı basur tedavilerinde etkilidir.
BANOTU Dağdağan, Batbatan, Gavurhaşhaşı, Konca:
Mayıs ve Eylül ayları arasında sarı, kırmızı ve mor renkte çiçekler açan, tüylü, otsu bir bitkidir. Boyu yaklaşık 1 metre civarındadır. Genellikle Karadeniz ve Ege kıyıları ile Kayseri ve Konya civarında bulunur. Uyuşturucu ve zehirli bir bitkidir. Meyvesinin içinde çok miktarda tohum bulunmaktadır.
BARUT AĞACI Erkek Akdiken:
Yaklaşık 5 metre civarında, yazın siyah renkte meyveleri olan, genellikle dekor amaçlı kullanılan bir ağaçtır. Nemli bölgeleri sever, genelde kuzeydoğu Anadolu’da yetişir. Çiçekli olan bitkinin dalları kesilir ve kabukları kurutulur. Taze kabukların tahriş edici ve kusturucu özelliği olduğu için en az 1 senelik kabuklar kullanılmalıdır.
BEŞPARMAK OTU İncibar, Sarı Tabusluk, Kaz Otu, Gümüş Otu, Parmak Otu, Yediparmak Otu:
Beşparmak otu, dere kenarlarında, rutubetli yerlerde, ormanlarda ve kırlarda rahatlıkla rastlanabilir. Yaprakları beşparmak şeklindedir. Gümüş rengindedir.
Uzun saplı çiçekleri, yapraklarının arasından çıkar. Altın sarısı rengindedir. Yaprak ve kökleri yaz ortalarında toplanıp kurutulur.
BEHMEN Kavza Kökü:
Turpa benzeyen otsu bir bitkidir. Çiçeğin rengine göre değişen iki çeşidi vardır. Biri Kızılbehmen diğeri ise Akbehmendir.
BASUR OTU Küçük Kırlangıçotu:
İlkbaharda çalılıkların içinde yetişen, küçük bir bitkidir. Yaprakları üç parçalı ve yeşildir Küçük bir kökü vardır. Çiçekleri altın sarı rengindedir, sabahları açıp akşamları kapanır.
BAYIR TURPU
Genellikle yol kenarlarında yetişen bir bitkidir.
BERGAMOT
Bir çeşit narenciyedir. Meyvesinin kabukları esans yapımında kullanılır. Dalları kısa, seyrek ve dikenlidir. Meyvesi armut şeklinde, sarımtırak, yeşil veya altın sarısı rengindedir. Acımtırak fakat güzel kokuludur.
YARARLARI
Koku vermesi için bazı ilaçlara ve çaya karıştırılır.
• Reçeli de yapılır.
BESBASE
Hindistancevizi çekirdeğini örten özlü bir zardır. İçeriğinde esans ve yağ vardır.
BEYAZ ÇÖPLEME
Yeşilimsi, beyaz çiçekler açar. Yüksek yaylalarda ve meralarda yetişir. Genelde doğu Karadeniz’de Zigana ve Toroslar’da yetişir.
• Zehirli olduğundan dolayı kullanırken dikkatli olunmalıdır.
BİBERİYE Kusdili, Sultan Otu, Hasalban:
Akdeniz, Ege ve Güney Anadolu’da yabani olarak yetiştirilir. Kışın yapraklarını dökmeyen, çiçekleri soluk, mavi renkli bir bitkidir. Bahçelerde ve parklarda süs bitkisi olarak yetiştiriliri. Nane kokulu ve çalı görünümlü, gösterişli ve hoş kokulu bir bitkidir.
YARARLARI
- Dolaşım ve sinir sistemini aktif hâle getirir.
- İdrar ve adet söktürücüdür.
- Yorgunluk, halsizlik gidericidir.
- Astım, bronşit, nefes darlığı ve kansızlığa iyi gelir.
- Zihni açar, hafızayı kuvvetlendirir.
- Yaşlı insanlarda damar sertliğine bağlı hafıza zayıflıklarında etkili olarak kullanılır.
- Sindirim sisteminde oluşan aksaklıklarda, kramplar eşliğindeki mide, bağırsak ve safra kesesi rahatsızlıklarında içten, kas ve eklem romatizmasında dıştan kullanımda etkilidir.
- Sinir sistemini dengeleyerek, kan dolaşımını güçlendirir. Özellikle alçak kan basıncına karşı kullanılmalıdır.
- Kronik güçsüzlüklerde, romatizma ve gut hastalıklarında rahatlıklar sağlar.
- Genel güçlendirici olarak, biberiye katkılı banyolar çok iyi sonuçlar verir. Ancak, uykusuzluk sorunu olan kişilerin bu banyoları sabah saatlerinde almaları doğru olur. Çünkü biberiye, uyarıcı olarak da çok etkilidir.
İçten yapılan tedavilerde, bitki çayı kadar, bitki şarabı da başarılı sonuçlar verir. Mikrobik hastalıklardan ve gripten sonraki güçsüzlük hallerinde, içten çay tedavisi ile kişi kısa sürede güç kazanabilir. Kas ve eklem romatizmasına karşı, bitki tentürü ile yapılan friksiyonlar ve kompresler büyük rahatlıklar sağlar.
BİNBİRDELİK OTU Mayasıl Otu:
Çalılıklar arasında yetişen, uzun ömürlü, otsu bir bitkidir. Yapakları sapsızdır. Gövdesi dört köşelidir. Çiçekleri parlak sarı renktedir. Yaz mevsiminde çiçek açar.
BITOTU Kokar Otu, Hazeran, Mevzek:
Mayıs ve Haziran aylarında mavi-mor çiçekler açan ve tüylü bir meyvesi olan bir ottur. Tarla kenarlarında ve denize yakın boş arsalarda yetişir.
Genelde Akdeniz ve Ege kıyılarında yetişir.
Meyveleri koyu gri ve siyah, üzeri pürtüklü tanelerdir.
Zehirlenme belirtileri; kusma, ishal, kramplar ve nefes darlığı ile başlayarak ölüme kadar gidebilir.
BOĞA DİKENİ
Adi Çakır Dikeni, Şeytan Değirmeni, Boğa Otu:
Boğan dikeni sıcağa dayanıklı olduğu için kurak yerlerde yetişir.
BORU ÇİÇEĞİ
Çiçekleri boru şeklinde ve turuncu renkte olan bir bitkidir.
BÖĞÜRTLEN Tilki Üzümü, Kür, Kızamık, Ağaç Çileği:
Yol kenarlarında ve tarla kenarlarında yabanî olarak yetişen, dikenli bir çalıdır. Haziran-Eylül ayları arasında beyaz çiçekler açar. Meyvesi Ahududuya benzer fakat ondan küçüktür. Birçok çeşidi vardır. Rengi kırmızıdan siyaha dönüşür. Dikensiz Böğürtlen türü vardır. Akdeniz, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yol ve tarla kenarlarında yetişen yabanî bir bitkidir. Meyvesi faydalı bir gıdadır. Bitki çiçek açmadan yaprakları toplanır ve gölgede kurutulup su ile kaynatılarak içilir. Ayrıca Böğürtlenin reçeli ve marmelâdı yapılır.
- Hoş bir tadı olan bu meyve, kan yaptırıcı etki içerir.
- En önemli özelliği, ses kısıklıklarında büyük bir başarıyla kullanılabilmesidir. Bu durumda, ılıklaştırılan taze meyve suyu derin gargaralardan sonra küçük yudumlarla yutulmalıdır. Özellikle ses sanatçıları, öğretmenler ve politikacılar için bu tedavi biçimi çok yararlı olabilir. Ama uzun süren ses kısıklarında mutlaka bir uzman doktora görünmelidir.
- Mesane taşlarının düşürülmesine yardımcı olur.
- Diş eti kanamaları için taze yaprakları çiğnenir.
- Böğürtlende organik asitler, flavon ve az miktarda C vitamini vardır.
- Olgun meyvenin öz suyu, değerli meyve asitleri, mineraller ve vitaminler içerir.
- Yapraklar, içerdikleri tanen sayesinde hafif kabız yapıcı etki içerir. İshale karşı kullanılabilir.
- Bitki çayı ayrıca boğaz ve ağız içi iltihaplanmalarında, gargara ve çalkalamalar için uygundur.
- Yaraların çabuk kapanması için toz haline getirilmiş yapraklar yara üstüne serpilir. Ancak taze iken yararlı olduğu için bekletilmeden kullanılmalıdır.
BÖRÜLCE Karnikara:
Koyu renkli, bir çeşit küçük fasulyedir. İçeriğinde protein, azot ve nişasta vardır.
BUĞDAY
Sapları kamışa benzer, çiçekleri başak şeklinde bir bitkidir. Yemişlerine buğday denir. Buğday unu, ne kadar kepekli esmer olursa o kadar faydalıdır. Yulaf ve mısıra kıyasla sindirimi biraz daha zordur.
YARARLARI
• Sinir bozukluklarını ve zihinsel yorgunluğu giderir.
• Rahatlatıcı özelliğe sahiptir.
• Kepekli buğday unundan yapılan besinler bağırsakların düzenli çalışmasını sağlayarak kabızlığı önler.
Buğday tanesinin özünün yüksek derecede besleyici değeri vardır. Bağırsak ve rektum kanserini önleyici özelliktedir.
• Damar sertliği, cilt hastalıkları ve mide rahatsızlıkları olanlara tavsiye edilmez.
