Şifalı Bitkiler – D –

Dam Koruğu Kulak Otu:

Ilık iklimlerde yetişen bir bitkidir. Çiçekleri kırmızıdır. Yaprakları çiçeklerinin dibindedir. Haziran – Ağustos ayları içinde toplanır. Genellikle taze olarak kullanılır.

YARARLARI

• Basur memelerini giderir.

• Nasırları söker

DANABAĞIRTAN Dana Kıran, Harbak, Karaca Otu, Boynuz Otu, Bohça Otu:

Kışın yapraklarını dökmeyen, yeşilimsi beyaz renkli çiçekler açan bir ottur. Özellikle Karadeniz, Toros dağları ve Uludağ’da yetişmektedir.

YARARLARI

• İnsanlarda, deride bulunan bit, kene, uyuz, pire gibi parazitlerin giderilmesinde faydalanılır.

DÂRIFÜLFÜL Uzun Biber:

Doğu Hint adalarında yabanî olarak yetişir. Koni biçiminde, açık esmer renkli, yakıcı ve keskin lezzeti olan, meyveleri taze veya kurutulmuş halde ilaç olarak kullanılan bir bitkidir.

YARARLARI

• İştah açar.

• Ağız kokularını giderir.

• İdrar söktürür

• Gastrite iyi gelir.

Bağırsaktaki gazları giderdiği söylenmektedir. • Hazmı kolaylaştırır. • Kuvvet verici özelliği vardır.

Defne:

Defne ağacının yapraklarını hem baharat, hem yağ hem krem de ilaç yapımında kullanılır. Ancak, ülkemizin birçok yerinde yetişen Akdeniz defnesi (L.nobilis) dışındaki diğer defne türleri zehirlidir. Güzel kokulu ve iştah açıcı olmasından dolayı mutfaklarda, balık, et yemeklerinde ve çorbalarda lezzet verici baharat olarak kullanılır.

• Yorgunluğa, bronşite, mide bağırsak gazlarına iyi gelir. Rahatlatma özelliği olduğundan uyutucu etki yapar.
• Mikrop öldürücü, hazmettirici, spazm çözücü, idrar söktürücü, nefes açıcı, terletici ve uyarıcı özelliği vardır.
• Defne yaprakları keskin kokusu ile ağızda çiğnenirse ağız kokularını ve yaralarını giderir.
• Baharlı lezzeti ile sindirim salgılarını arttırır.
• Soğuk algınlığı sebebiyle meydana gelen kırgınlık, romatizma, ağrılarına faydalıdır.
• Defne sabununun mikrop öldürücü özeliğinden dolayı cilt mantarlarında, saç dökülmesini yavaşlatmak için kullanılır. Hamilelere tavsiye edilmez.

Demir hindi

Demir hindi hurması, Hindistan’da yetişmektedir. Çiçekleri sarı ve kırmızı renkli salkımlar halindedir. Meyvesi ise koyu kırmızı büyük ve tohumludur.

Meyvesinin eksimsi bir tadı vardır. Susuzluğu giderir. Meşrubat olarak Demir hindi içeriğini deneyebilirsiniz.

• Mide ve karaciğeri kuvvetlendirir.
• Susuzluğu giderir
• Kabızlık yapıcı ve safra söktürücü özelliğe sahiptir.
• Araştırmalar kan basıncını ve kolesterolü azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.

DENİZKADAYIFI

Denizkadayıfı, denizden çıkarılan, kadayıfa benzeyen bir bitkidir. Atlantik Okyanusu sahillerinde özellikle de İrlanda kıyılarında sıkça görülmektedir.

YARARLARI

• Öksürüğü keser ve göğsü yumuşatır.

• İshale karşı da kullanılabilir.

• Gastrit ve mide ülserinde tibbî tedaviye yardımcı olarak kullanılabilir

• Solunum ve hazım sistemindeki sorunları giderir.

DENİZ ÜZÜMÜ Alyanak:

1-2 metre yüksekliğinde, yeşil dalları ekim ayında olgunlaşan, bezelye şeklinde sarı veya kırmızı meyveleri olan bir çalıdır. Deniz üzümü, Marmara bölgesinde, Konya, Kahramanmaraş, Antalya, Izmir gibi deniz veya göllere yakın olan, kumluk ve kurak yerlerde, duvarlar ve kayalar üzerinde bulunur.

YARARLARI

• Sinir sistemini uyararak bronşları genişletir. Bu özelliğinden dolayı astıma da faydası vardır.

• Kalbi uyarıp damarları büzerek kan basıncını yükseltir.

• Ter attırır, ateş düşürür ve romatizma ağrılarını dindirir.

Dereotu, Tere otu, durak Otu:

Bahar ayında sarı renkli çiçekler açan, rutubetli ve sulak yerleri seven bir ottur. İnce yapılı ve hoş kokuludur. Daha çok yemeklere tat vermesi için kullanılır. Marmara ve Ege bölgesinde bahçe ve bostanlarda yetiştirilmektedir.

Yararları:

• İştah açar
• Ağız kokusunu giderir
• Hazmı kolaylaştırır.
• Anne sütünü arttırıcı özelliği vardır.
• Rahatlatıcı etkisi vardır ve uyku verir.
• Çocuklardaki gaz sancılarını giderir.
• Bağırsak gazlarını giderir. bunun için dereotu veya tohumu su ile kaynatılıp yemeklerden sonra içilir.

Deve Dikeni

Boyu 1 metre civarında olan, ince ve çengelli bir bitkidir. Taze iken güzel kokar, kuruduktan sonra bu koku kaybolur.

Yararları:

• Ateş düşürür.
• Ter attırır ve vücuda rahatlık verir.

Karaciğer hastalıklarına karşı kullanılır. Safra attırıcı özelliği de vardır.

DEVETABANI Aslan Pençesi, Öksürük Otu:

Devetabanı, kumlu çay ve dere kenarlarinda yetişen, geniş yapraklı, Mart ve Nisan aylarında sarı çiçekler açan, yapraklarının alt kısmı pamuklu bir bitkidir. Kokusuzdur ve hafif acı lezzeti vardır. Genellikle çiçekleri ve yaprakları kullanılır. Çiçekleri bahar ayında, yaprakları ise yaz ayında toplanıp kurutulur.

YARARLARI

• Vücuda güç verir.

• Rahatlatıcı etkisi vardır. İdrar attırır.

• Ağrı kesicidir.
• Nefes darlığı, astım, bronşit ve soğuk algınlığına iyi gelir.
• Yara ve berelerin iyileşmesine yardımcı olur.

DİŞOTU Hiltan, Kordon Otu, Kılır, Mısır Anasonu:

Beyaz çiçekleri açan, meyvesi esmer kırmızısı olan otsu bir bitkidir. Daha çok Asya, Avrupa ve Afrika’da yetişen birçok türü vardır. En çok yetiştiği ülke ise Mısır’dır. Birkaç türü ülkemizde de yetişmektedir.

YARARLARI

• Damar genişletici ve spazm çözücü etkisi vardır.

• İdrar söktürücü ve boşaltım sistemindeki, düşmeye müsait taşları düşürücü etkisi vardır.
• Diş Otu, zehirli olmayışından ve etkisini uzun süre göstermesinden dolayı, astımda nöbetler arasında ve nöbet gelişini engellemek için kullanılacak en iyi ilaçtır.

DİŞBUDAK AĞACI

Boyu oldukça uzundur. Kasnak ve tekne yapimında kullanılan bir ağaçtır. Çiçekleri esmer renkte olup yapraklarından önce oluşur. Yaprakları ve kabuğu şifalıdır. Kuzey Anadolu dağlarında yaygındır. Diş budak yaprakları ve kabuğu toplanıp kurutulur.

YARARLARI

• Romatizma ağrılarını giderir.

• Kabızlık yapıcı etkisi vardır.

• Ağrı ve sancıyı keserek vücuda rahatlık verir.

• İdrar attırır, ateş düşürücüdür.

• Kan temizleyici özelliğe sahiptir.
• Zayıflama kürü olarak kullanılır.

Çiçekli Dişbudak Ağacı

Mayıs – Haziran ayları arasında, beyaz renkli çiçekler acan ağaçtır. Kuzey ve batı Anadolu’da yetişir. Temmuz – Ağustos aylarında ağaçların gövdelerine derin yarıklar yapılır. Bu yarıklardan akan usare kurutularak koyulaştırılır.

YARARLARI

• Özellikle çocuklara süt veya su ile eritilerek verilen zararsız bir müshil

dir. Günde 20 gr. dozunda kullanılır.

Çiçeksiz Dişbudak Ağacı

Kırmızı renkli çiçekler açan, rutubetli toprakları seven bir orman ağacıdır. Ağaca çiçeksiz denilmesinin sebebi, bilimseldir. Genelde kuzey Anadolu bölgesinde yetişir. Yaprakları yaz aylarında toplanarak kurutulur.

Ağacın kabuklarından yararlanmak için, ilkbahar aylarında dallarından tedarik edilir. Su ile kaynatılarak tüketilir.

YARARLARI

• Yaprakları, süt veren kadınların sütünü çoğaltır.

• Romatizma ağrıları hafifletir.

• Kabuklar ise idrar söktürücü, ateş düşürücü ve kabızlık etkisi verir.

• Tohumları idrarı arttırır.

DOLAMA OTU

Küçük çiçekleri olan bir bitkidir. Yaprakları beyaz ve yeşildir. Genellikle kökü kullanılır.

Dolama ve çıbanların tedavisinde kullanılır.

DÖVÜLMÜŞ AVRAT OTU Kara Asma, Sincan, Aci Ot:

Bahar aylarında yeşilimsi çiçekler açan, kırmızı meyveleri olan bir bitkidir.

Kuzey Anadolu’nun dağlık ormanlarında yetişmektedir.

YARARLARI

• Bu bitki müshil, kusturucu ve idrar söktürücü olarak bilinir.

• Romatizma ağrılarını giderir.

DULAVRAT OTU Pitrak, Güzelavrat Otu:

Yaz aylarında kırmızı renkli çiçekler açan, büyük yapraklı ve yol kenarlarında rastlanan bir ottur. Kancalı tohumları bugün halen kullandığımız cırtbant (velkro) için ilham olmuştur.

YARARLARI

• Terletici ve idrar söktürücüdür.

• Mide ülseri ve romatizma ağrılarına da iyi gelir.

DÜĞÜN ÇİÇEĞİ Basur Otu, Girit Lalesi:

Birçok çeşidi bulunan düğün çiçeği, yaprakları kalp şeklinde, sarı renkli çiçekler açan, kisa boylu, zehirli, otsu bir bitkidir. Hemen hemen bütün Anadolu’ya yayılmıştır. Zehirli ve tahriş edici olduğundan çok fazla kullanılmamaktadır.

YARARLARI

• Basur memelerinin tedavisinde kullanılır.

• Mikrop öldürücü özelliğe sahiptir.

DUT

Nisan – Mayıs aylarında çiçek açan, yaz başında da meyve veren bir ağaçtır.

Meyveleri beyaz ve kara olur. Genellikle şurubu, meyveleri ve beyaz yaprakları kullanılır.

Beyaz dutun yaprağı taze veya kurutulmuş olarak kullanılır. Su ile kaynatılıp içilir. Karadutun meyveleri, yaprakları, kökleri ve gövde kabuklarından ilaç yapılır. Karadutun da yaprakları, kökleri ve kabukları suda kaynatılarak içilir.

YARARLARI

• Beyaz dutun yaprakları ateş düşürücü ve idrar söktürücüdür.

• Aç karnına yenilen beyaz dut, bağırsaktaki solucanların düşürülmesin

de etkili olur.

• Midenin ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar.
• Karadut şurubu, gargara olarak kullanıldığı zaman, ağız ve boğaz hastalıklarına iyi gelir. Bu şurup su ile karıştırılıp günde 5-6 kez gargara yapılırsa faydalı olur.
• Karadut yaprakları, hafif kan şekerini düşürücü etkisi olduğundan dolayı şeker hastaları tarafından da kullanılır.

DUVAR FESLEĞENİ Bere Otu, Yapışkan Otu:

Temmuz ve Kasım ayları arasında çiçek açan, eski duvarlar, harabeler ve kayalıklar üzerinde yetişen otsu bir bitkidir. Karadeniz bölgeleri, Trakya, Ankara ve Kayseri civarında rastlanır.

YARARLARI

• İdrar söktürücüdür.

• İdrar yollarındaki tasları düşürür.
• Kuru öksürük tedavisinde de kullanılır.