Zehirli Bitkiler

Bazı bitkiler masum görünse de yendiğinde zehirli etkileri ortaya çıkabiliyor. Eğer göz bebeklerinizde büyüme, nefes darlığı, bulantı, kusma gibi şikayetler yaşarsanız; vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.

Geçtiğimiz hafta üzücü bir olay yaşadık ve birçok kişi, ıspanak tükettikten sonra ağır zehirlenme belirtileri ile hastaneye kaldırıldı. Daha sonra yapılan incelemelerde ise bu duruma ıspanak ile karışan ‘Atropa belladonna’ yani güzelavrat otu ve ‘Datura stramonium’ yani şeytan elması otu olarak bilinen zehirli otların sebep olabileceği tespit edildi. Beslenme, Diyet ve Fitoterapi Uzmanı Gizem Keservuran, ülkemizde yetişen ve ağır zehirlenme vakalarına sebep olabilecek bitkileri anlattı…

GÜZELAVRAT OTU (ATROPA BELLADONNA)

Güzelavrat otu, ülkemizde Karadeniz Bölgesi’nde, Toroslarda, Kırklareli, Bolu, Balıkesir, Adana ve Hatay gibi illerimizde yabani olarak yetişir. Yaklaşık 1.5-2 metre boya sahiptir ve toprak seviyesinin biraz üstünden itibaren dallanma gösteren, çok yıllık çalımsı bir bitkidir. Bitkinin tüm kısımları tropan alkaloidleri içerir. Bu alkaloidlerin yüzde 95’lik kısmını ise zehirlenmelere sebep olan atropin alkaloidi oluşturur. Atropin, antikolinerjik etkiye sahiptir yani istem dışı çalışan bazı sinir sinyallerinin engellenmesine sebep olur. Bu da bilinç kaybı ve uyku hali demektir. Öte yandan bulantı, kusma, kaslarda ağrı ve kasılma, nefes darlığı, nabız bozukluğu ve hatta kalp durmasına sebep olabilir.

ŞEYTAN ELMASI (DATURA STRAMONIUM):

Ülkemizin florasında yaygın olarak bulunan bu bitkide bulunan atropin ve skopolamin; zehirlenmelerden sorumlu olan maddelerdir. Halk arasında astım, bronşit, egzema ve hemoroid tedavilerinde bitkisel ilaç olarak kullanılır. Yüksek doz alınması durumunda göz bebeğinin büyümesi, taşikardi, kuru cilt, yüzde kızarma, üriner retansiyon, huzursuzluk, halüsinasyon, nöbet ve komaya kadar ilerleyebilen semptomlara neden olur.

KARAYEMIŞ (PRUNUS LAUROCERASUS):

Rosaceae (Gülgiller) familyasına ait, ülkemizde Giresun, Ordu, Trabzon, Rize ve Artvin illerinde, yüksek dağlık bölgelerde doğal olarak bulunan endemik bir bitkidir. Hakkında çok fazla bilinmeyen bir gerçek ise yapraklarının zehir etkisi gösterebildiğidir. Bitkinin taze yaprakları zehirli bir glikozit olan siyanidrik asit içerir. Bu madde insan vücuduna alındığında, birkaç dakika ile birkaç saat içinde yayılarak solunum yetmezliği sebebiyle ölüme sebep olabilir.

NERGIS (NARCISSUS):

Ülkemizin hemen her yerinde doğal olarak yetişir. Peyzaj düzenlemelerinde de çokça kullanılan bitki, içerdiği likorin alkaloidi sebebiyle zehirli etki gösterir. Likorin, nergisgiller ailesine ait çeşitli bitkilerde bulunan kristalli ve kuvvetli zehir etkisine sahip bir alkaloiddir. Nergis soğanının yenmesi ile birlikte bulantı, kusma, ishal, titreme ve kasılmalar görülür ve müdahale edilmediğinde ölümlere neden olur.

BASUR OTU (RANUNCULUS FICARIA):

Bitkiden elde edilen merhem, hemoroid tedavisinde kullanılır. Düğünçiçeğigiller familyasına ait diğer türler gibi protoanemonin isimli zehirli bir alkaloid içerir. Bu maddenin vücuda alınması mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, spazm ve felce neden olmaktadır.

Sabah – Didem Seymen